Bij het horen van de naam Targa denk je al snel aan de Porsche 911, maar er zijn veel meer karakteristieke soortgenoten die sportiviteit en open rijplezier samenvoegen tot een geslaagd geheel. Maak kennis met de Fiat X1/9, de Toyota MR2 en – natuurlijk – de Porsche 911 Targa.
Laten we bij het begin beginnen en teruggaan naar de oorsprong van de naam Targa. Daarvoor moeten we naar het diepe zuiden van Italië, naar Sicilië. Het eiland staat bekend om z’n geweldige keuken, de vulkaan de Etna en natuurlijk de Cosa Nostra. Ook op autosportgebied heeft het eiland een rijke geschiedenis. Sinds het begin van de twintigste eeuw tot ver in de jaren zeventig vond er op Sicilia een wereldberoemde straatrace plaats: de Targa Florio. Porsche wist de race elf keer te winnen; de laatste keer in 1973 met achter het stuur onze landgenoot Gijs van Lennep en zijn Zwitserse teammaat Herbert Müller. Een paar jaar daarvoor, in 1966, besloot Porsche om een model naar de legendarische race te vernoemen. De 911 Targa was geboren.
Targa wordt soortnaam
We zijn vandaag helaas niet in het zuiden van Italië, maar de dag staat wel helemaal in het teken van de Targa. Het draait echter niet alleen maar om de Porsche 911, het etiket Targa groeide namelijk uit tot een wijdverspreide soortnaam. Verschillende autofabrikanten namen een voorbeeld aan de Porsche 911 en bouwden zelf een sportwagen met uitneembaar dakpaneel – het targadak. We hebben er twee uitgekozen. In de verte is het pittige viercilindergeluid, dat uit de uitlaatpijpen van de Toyota MR2 komt, al duidelijk te horen. Kort daarna meldt de Fiat X1/9 zich aan het front met de sound van een Italiaanse gillende keukenmeid. Gevolgd door het karakteristieke zagende geluid van de luchtgekoelde zescilinder boxermotor van de 911 Targa.
Van de kleine Fiat X1/9 raken we direct in vuur en vlam.
Niet alleen door hun geluid zijn de drie duidelijk van elkaar te onderscheiden, ook wat het uiterlijk betreft zijn er volop verschillen. De in de jaren zestig getekende 911 heeft de ronde vormen van een waterdruppel. Van de kleine Fiat X1/9 uit de jaren zeventig, die door Bertone werd getekend, raken we direct in vuur en vlam. Maar ook de indrukwekkend bespoilerde MR2 uit de jaren tachtig is een auto die de tijd waaruit hij stamt perfect weet te belichamen.
Lekker hoekig
Aangezien de 911 nog druk bezig is om zijn negen liter motorolie op bedrijfstemperatuur te krijgen, maken we van de gelegenheid gebruik om een blik te werpen in het interieur van de twee andere auto’s. In de Fiat X1/9 uit 1979 zijn weinig ronde vormen zichtbaar, de auto ziet er vanbinnen behoorlijk hoekig uit. Het lijkt haast wel alsof het instrumentenpaneel achteraf is ingebouwd. Ook de knop van de versnellingspook, waarmee je een van de vijf verzetten kiest, is opvallend vierkant van vorm. Het interieur sluit perfect aan bij de carrosserievormen en de instrumenten achter het stuur geven heel wat interessante informatie. De meters voor de oliedruk, de temperatuur van de koelvloeistof, de topsnelheid, het toerental en de tankinhoud zijn standaard, maar in deze X1/9 zijn bovendien de olietemperatuur en de laadstroom af te lezen. Aan informatie geen gebrek, dus.
Samen met het kleine dikke sportstuur zorgt de pook in de Toyota MR2 voor een extra portie racegevoel.
Zoveel gegevens krijg je niet eens in de veel jongere Toyota MR2 uit 1989 te verwerken. Achter het stuur zijn een snelheidsmeter, een toerenteller en drie kleine analoge instrumenten voor het brandstofpeil, de koelvloeistoftemperatuur en de oliedruk te vinden. De eigenaar van deze Toyota heeft bij de versnellingspook een aluminium plaat aangebracht die sterk doet denken aan het metalen schakelpatroon in een Ferrari. Samen met het kleine dikke sportstuur zorgt deze voor een extra portie racegevoel.
Stap terug in de tijd
Vanzelfsprekend zet je in de Porsche 911 Targa de grootste stap terug in de tijd. De auto is eigendom van het Porsche Museum. Het interieur oogt tijdloos en is met zijn ronde instrumenten erg fraai, de metalen sierlijst en de zwarte kunstleren bekleding dragen extra bij aan het klassieke gevoel. Hoewel de 911 van de drie auto’s veruit de oudste is, wil dat niet zeggen dat de bestuurder minder informatie te verwerken krijgt. Zoals het een echte 911 betaamt, beschikt ook deze Targa over vijf grote instrumenten. Die geven weer hoe het met de benzinevoorraad, het oliepeil, de oliedruk en de olietemperatuur gesteld is. Een toerenteller, een snelheidsmeter en een klok ontbreken evenmin. Enige smet – uit veiligheidsoogpunt – op het interieur van de Porsche is het ontbreken van hoofdsteunen op de stoelen.
Prijzen 911 Targa
De motor van de 911 is inmiddels opgewarmd en niets staat een flinke rit met de auto’s meer in de weg – uiteraard zonder het dakpaneel boven ons hoofd. Het kost weinig inspanning om de Fiat van zijn grote dakdeel te ontdoen en voor in de X1/9 op te bergen. Bij de Toyota bestaat het dakpaneel uit twee delen en er is niet veel kracht nodig om deze te verwijderen. Bij de Porsche is het wat minder eenvoudig. Vroege 911’s Targa beschikken niet alleen over een uitneembaar dakdeel, maar ook over een zogenaamde ‘Soft Window’, waardoor de auto bijna tot cabrio kan worden getransformeerd. De Porsche heeft namelijk een flexibele, uitritsbare achterruit in plaats van een vaste, verwarmbare achterruit. Die kwam pas in 1968, in eerste instantie alleen op een speciale uitvoering van de Targa. Vanaf modeljaar 1969 werd deze ruit standaard. De zeldzame versie met de uitritsbare achterruit is bij liefhebbers zeer gezocht. De prijzen van deze auto’s lopen inmiddels op tot meer dan 100.000 euro.
Verraderlijke rijeigenschappen
We zijn benieuwd hoe de drie auto’s rijden. En vooral de 911 met zijn korte wielbasis, die bekend staat om zijn verraderlijke rijeigenschappen. Maar zolang je niet te wild met het gaspedaal omspringt en lastwissels in bochten uit de weg gaat, valt het allemaal wel mee en moet je vooral niet vergeten te genieten van het heerlijke geluid en de geweldige acceleratie. Mocht de achterkant een keer uitbreken, dan dien je wel bij de les zijn.
Uit een slagvolume van 1991 cm3 haalt de boxer een vermogen van 130 pk.
Zoals het een 911 betaamt, is ook dit vroege exemplaar uit 1967 allesbehalve langzaam. Uit een slagvolume van 1991 cm3 haalt de boxer – die gevoed wordt door twee drievoudige Weber-carburateurs – een vermogen van 130 pk. De topsnelheid komt uit op 210 km/h. Het gewicht van de 911 Targa bedraagt slechts 1080 kg, waardoor de sprint naar 100 km/h in 9,1 seconden volbracht is. Naast de overtuigende prestaties beschikt de Porsche ook over een precieze besturing, een aangenaam veercomfort en over schrijfremmen rondom. Met het rempedaal moet wel gedoseerd omgesprongen worden.
Ander hout
De Fiat X1/9 is uit heel ander hout gesneden. Met 86 pk heeft de kleine Italiaan heel wat minder sprintkracht, maar daar staat tegenover dat hij wat minder gewicht hoeft mee te dragen: slechts 930 kg. De vier-in-lijn heeft een slagvolume van 1498 cm3 en ademt door een registercarburateur van Weber. Doordat de motor vlak voor de achteras is geplaatst, rijdt de lichte X1/9 heel dynamisch. De besturing is erg nauwkeurig en met het kleine sportstuurtje lijkt het wel alsof we met een kart op pad zijn. De Fiat gaat heerlijk de bocht om. De soepele motor past perfect bij de versnellingsbak, de schakelwegen van de vijfbak zijn korter dan die van de Porsche. Laat het bouwen van een leuke sportwagen maar over aan de Italianen! Bovendien biedt de X1/9 verrassend veel ruimte. Mijn collega meet 1,93 meter, maar vindt zonder problemen een comfortabele plek achter het stuur. Doordat de motor van de 911 helemaal achterin ligt, heb je in die auto nog meer ruimte en zelfs de beschikking over een kleine achterbank. Net als de Toyota, heeft de Fiat met zijn middenmotor alleen genoeg ruimte voor de twee inzittenden.
Borbet-wielen
De MR2 staat technisch gezien helemaal niet zo ver af van de oudere Fiat. Ook hij heeft een dwarsgeplaatste vier-in-lijn die vlak voor de achterwielen is ingebouwd. De motor heeft een slagvolume van 1587 cm3 en een vermogen van 115 pk. In combinatie met zijn bescheiden gewicht van 1040 kg levert dat heel pittige prestaties op: met een topsnelheid van 195 km/h, is hij 21 km/h sneller dan de minder krachtige Fiat. De Toyota heeft veel rijplezier te bieden en levert overtuigende prestaties. Zelfs met de brede Borbet-wielen voelt de auto nog heel lichtvoetig aan. De schrijfremmen rondom staan bovendien garant voor prima remprestaties.
Frisse lucht
De ene Targa is de andere niet. Er is tussen de jaren zestig en de jaren tachtig behoorlijk wat veranderd, zoveel mag inmiddels wel duidelijk zijn. De bestuurder van de Toyota MR2 moet genoegen nemen met de minste frisse lucht, de dakopening is veel kleiner dan bij de andere twee. Een echt cabriogevoel krijg je daardoor niet. Het dakpaneel van de Fiat is een stuk groter en zorgt voor een beter ‘open air-gevoel’. Bij de X1/9 kun je het hele dak uitnemen, bij de T-Top van de Toyota heb je nog een balk boven je hoofd. Bertone heeft een sportieve auto neergezet die er zowel gesloten als open heel fraai uitziet.
De vroege 911 Targa met uitritsbare achterruit zorgt voor een echt cabriogevoel.
Uitritsbare achterruit
Het ontwerp van de Porsche Targa met ‘Soft Window’ verdeelt de 911-gemeenschap al jaren in twee kampen. Of ze vinden het een icoon, of juist een overbodige cabrio. De vroege 911 Targa met uitritsbare achterruit zorgt wel degelijk voor een echt cabriogevoel. Tegelijk heeft de auto een rolbeugel die in geval van onheil de inzittenden beschermt, een aspect dat tijdens de presentatie van de eerste Targa op de IAA van 1965 extra werd benadrukt. Met deze ‘veiligheidscabrio’ namen de Porsche-ontwerpers het Italiaanse woord targa – dat schild betekent – heel letterlijk. Daarmee sprong Porsche in op de speculaties over een algeheel verbod op cabriolets op de Amerkaanse markt – als een cabrio over de kop sloeg, zou dat catastrofale gevolgen hebben voor de inzittenden, was de gedachte. Porsche besloot geen risico te nemen en nam alle critici de wind uit de zeilen met deze 911 Targa. Het leidde tot een heel bijzondere auto die vandaag de dag is uitgegroeid tot een waardevol verzamelobject.
Smaak en portemonnee
Ja, er is meer dan alleen de 911 Targa. Dat laten de Fiat X1/9 en de Toyota MR2 wel zien. Het zijn stuk voor stuk leuke klassiekers die één ding met elkaar gemeen hebben: hun targadak. Welke auto je favoriet is, hangt vooral af van je smaak. En van de inhoud van je portemonnee, natuurlijk. Een goede 911 Targa kost tegenwoordig al gauw meer dan 100.000 euro. Kun je er eentje voor de helft op de kop tikken, bereid je dan maar voor op een lang en frustrerend restauratietraject. De Fiat X1/9 en de Toyota MR2 zijn interessante alternatieven als je budget niet zo groot is. Ze hebben een uniek karakter en bieden heel veel rijplezier. En ze kosten in vergelijking met de 911 slechts een schijntje.
Classic Cars #30
In deze editie: Fiat 500, Porsche 914, Renault 16, Volvo 1800 S, Jaguar XJ, Volkswagen Golf V GTI en nog veel meer.
