Restauratie Volvo Amazon 123 GT: oude liefde in ere hersteld

Tekst Gert Wegman Fotografie Remco Slump

Twee keer nam Cor Mulder afscheid van de Volvo 123 GT die hij in 1977 aanschafte. Maar sinds 2013 is hij er definitief aan vastgeroest. Figuurlijk dan, want de Amazon is smetteloos gerestaureerd.

Soms krijg je spijt nadat je een oude liefde vaarwel hebt gezegd, en komt het tot een hereniging. Als het dan opnieuw uitgaat, heb je je lesje wel geleerd. Zo niet Cor Mulder. Hij kocht de auto even zo vaak weer terug. Wat is er nu zo bijzonder aan een Volvo 123 GT dat je er maar geen definitief afscheid van kunt nemen?

Met bijna 670.000 gebouwde exemplaren, waarvan er nog een heleboel rondrijden, is de Volvo Amazon zeker geen exclusieve klassieker. Toch is de 123 GT van Cor een bijzonder geval. En dan doelen we niet alleen op de stoplichtrelatie van dit tweetal. Want van alle Amazons die ­tussen 1956 en 1970 zijn geproduceerd, dragen maar zo’n tweeduizend stuks de prestigieuze 123 GT-badges. Dit type is ook maar drie jaar gebouwd, van 1967 tot 1970. In Nederland wordt hij alleen in het eerste bouwjaar geleverd. Want door de komst van de nieuwe Volvo 140-serie is de belangstelling voor het prijzige oudje gering. Er gaan maar een stuk of 25 nieuwe 123 GT’s over de dealerdrempel. Eén daarvan is voor de derde keer in het bezit van Cor, die sinds zijn 20ste zeker dertig Volvo’s heeft versleten.

Moeilijke start Volvo Amazon

Wanneer Cor de groene Volvo Amazon voor het eerst aanschaft, is het model al twintig jaar oud. Volvo presenteert hem eind 1956 als vervanger van de ouderwetse, maar nog altijd populaire PV444. Alleen gaat dat niet zonder slag of stoot. De Zweedse consument vindt de nieuweling te duur en de verkoop komt moeizaam op gang. Daarom besluit de fabriek om de PV444 een ­opfrisbeurt te geven. Het resultaat komt in 1958 als PV544 op de markt. Een slimme zet, want de opgekalefaterde Kattenrug blijft nog tot 1965 in productie, naast zijn gedoodverfde opvolger.

Een Volvo al pooierbak, dat hoor je niet vaak.

Een andere tegenvaller is dat Volvo de nieuwkomer buiten Scandinavië niet onder de naam Amazon op de markt mag brengen. Bromfietsfabrikant Kreidler heeft de naam Amazone namelijk al geclaimd voor een van zijn modellen. Voor de exportmarkten handhaaft Volvo daarom alfanumerieke typecodes, al wordt de lettercombinatie PV (personvagn, personenwagen) geschrapt. Afhankelijk van uitvoering en motorisering gaat de Volvo Amazon officieel door het leven als Volvo 121, 122 S of 123 GT. Maar in de volksmond ­gewoon heet-ie gewoon ‘Amazon’. Punt.

Degelijkheid Amazon maakt indruk

Ondanks de moeizame start wordt de auto een internationaal succes. Consumenten zijn onder de indruk van de degelijkheid, betrouwbaarheid en veiligheid. Hij heeft de primeur van standaard driepuntsgordels, maar ook met zijn beklede dashboard en gedeelde veiligheidsstuurkolom loopt-ie voorop. In 1970 komt na veertien jaar een eind aan de productie van de Amazon, maar dan al lonkt er een mooie toekomst als liefhebbersauto.

Cors Volvo-avonturen beginnen in 1972, met de aanschaf van een PV544 Sport. In de loop der jaren passeren vijf Kattenruggen de revue, waaronder een gepimpt paars metallic exemplaar, de ex van een Rotterdamse souteneur. Een Volvo als pooierbak, dat hoor je niet vaak …

Hoe herken je een echte 123 GT?

Een Kattenrug is natuurlijk prachtig, maar Cor is in zijn jonge jaren ook al een stille bewonderaar van de Amazon GT. Niet alleen vanwege diens mooie lijnen, maar ook om de krachtige motor en de elektrische overdrive. “Mijn eerste GT kocht ik in 1977 van de eerste eigenaar – en dat was deze groene”, zegt Cor glunderend. “Hij was tien jaar oud en had al 130.000 kilometer gereden, toch zag hij er nog mooi uit. Maar sommige dingen klopten niet. Zo waren de buitenspiegels niet op de voorspatborden gemonteerd zoals het hoort, en ontbraken de breedstralers. De eigenaar vertelde dat het front en de voorschermen wegens een aanrijding waren vervangen. Daarna had hij de buitenspiegels bij de zijruiten laten plaatsen en nieuwe breedstralers vond-ie niet nodig. Jammer, maar aan andere details had ik gezien dat het wel degelijk een echte GT was.”

Pas op voor lookalikes Amazon 123 GT

Is er dan ook namaak? Cor legt uit dat sommige Amazon-rijders hun auto om esthetische redenen voorzien van GT-details. Maar er zijn volgens Cor eveneens lieden zijn die minder onschuldige motieven hebben om van een ­gewone Amazon een dure 123 GT-lookalike te maken. Nu is het niet zo moeilijk om een paar GT-badges op een auto te plakken of een toerenteller te monteren. Originele spatbordspiegels zijn echter heel lastig te vinden, om nog maar te zwijgen van een echt GT-motorblok. Daarnaast wijst Cor ons op andere schaarse GT-details, waaronder de kwiklampjes voor de verlichting van de motorruimte en de kofferbak, het speciale slaapstoelbeslag en de achterbank met neerklapbare middenarmsteun.

Revisie overdrive

Na aankoop komt Cor erachter dat de gierende overdrive aan een revisie toe is. Verder is er technisch weinig mis met de auto. “We hebben hem zesenhalf jaar gewoon dagelijkse ingezet. Ook mijn vrouw Steffie reed ermee. Alleen is ze niet zo groot en daarom moest ze tussen de ­bovenkant van het stuur en het dashboard door de voorruit turen. Zelfs met de stoel in de hoogste stand”, zegt Cor lachend.

In de zesenhalf jaar bij Cor en Steffie vertoont de auto nauwelijks problemen, al was er wel één opmerkelijk incident: “Terwijl mijn vrouw onderweg was naar haar werk, brak er een fusee. Ze kon niet verder rijden, daarom besloot ik de auto met een dolly af te slepen. Dat is een soort draaischijf op wielen die je onder de voortrein van de kapotte auto kunt plaatsen en aan de trekhaak van het hulpvoertuig kunt koppelen. Dat ging prima, totdat ik in een naburig dorp de bocht om ging. De GT schoot van de dolly af en reed stuurloos een parkeerplaats aan het water op. Daar schoot hij, zonder ook maar iets te raken, precies tussen alle geparkeerde auto’s door, om ten slotte met de voorwielen en het onderblok in het water te belanden. Dat was wel even schrikken.”

Twee keer afscheid

Vormde dat koudzweetmoment de aanleiding om afscheid te nemen van de Amazon? “Nee hoor; dat was een aanrijding, met een flinke schade aan het linker achterspatbord tot gevolg. Daar baalde ik enorm van, en ik twijfelde of ik de auto wel wilde houden. Ook omdat ik inmiddels een Volvo P1800 en een Saab 99 Turbo had gekocht. Die Saab reed trouwens geweldig en was heel snel, maar ik heb er enorme kosten aan gehad.”

“Ik heb het maar gebracht als een verlaat moederdagcadeau. Zo kwam ik ermee weg …”

Na veel vijven en zessen verkoopt Cor de Amazon aan een autobedrijf, maar al na een maand of vier komt hij zijn oude liefde toe­vallig weer tegen. “Toen ben ik een gesprek aangegaan met de eigenaar, want eigenlijk had ik spijt dat ik de auto had weggedaan. Ik drukte de man op het hart dat hij me moest bellen als hij hem ooit wilde verkopen. Die kans achtte hij niet groot, want hij was er hartstikke blij mee. Maar wat denk je? Nog geen drie maanden later hing hij aan de telefoon. Hij lag in scheiding en wilde de auto toch kwijt.” Zo worden Cor en zijn 123 GT binnen een paar maanden herenigd. Alleen is hun relatie dit keer van korte duur. De schade aan het achterspatbord blijkt slecht gerepareerd, en Cor schrikt van de herstelkosten. Op aanraden van zijn garagist verkoopt hij de Amazon binnen een maand door aan een hovenier uit Tiel. Vervolgens verdwijnt de auto – het is inmiddels 1983 – jarenlang uit beeld.

Oude liefde blijft spoken

Maar hoe gaat dat met je eerste grote liefde? Je kunt hem of haar nooit helemaal uit je hoofd zetten. Na de opkomst van internet en de online kentekenchecks probeert Cor de groene GT op te sporen, maar zonder resultaat. Het duurt tot 2013 voordat hij hem weer signaleert, in een advertentie op het forum van de Volvo Klassieker Vereniging. De auto is dan twintig jaar in het bezit van een voormalig weekend- en vakantiekracht van de Tielse tuinder, maar hij staat al een eeuwigheid stil. Cor: “Hij had de Amazon in 1993 van zijn werkgever gekocht, die hem als werkpaard had gebruikt.” Toch wil de jonge medewerker hem graag hebben. Twee jaar lang werkt hij in de weekends en vakanties om de auto te kunnen kopen. “Hij heeft er goed een jaar mee gereden, daarna wilde hij hem restaureren. De auto was gestript, gestraald en gespoten, maar wegens tijdgebrek is het project voortijdig gestrand.”

Na 30 jaar herenigd

Na een snel telefoontje is Cor niet meer te houden. Hij zegt tegen zijn vrouw dat hij hun oude GT teruggevonden heeft en reist richting Betuwe ‘om een paar foto’s te maken’. Terwijl hij de deur achter zich dichttrekt, roept Steffie hem nog na: “En je koopt hem niet!” Dat blijkt tegen dovemansoren, want Cor valt weer als een baksteen voor de 62-34-DL en zo worden Cor en de GT na dertig jaar herenigd. Was het thuis toen geen herrie in de tent? “Ik heb het na twee dagen voorzichtig verteld en het maar gebracht als een verlaat moederdagcadeau. Zo kwam ik ermee weg …”

Amazon GT blijkt verre van origineel

Voordat het ‘moederdagcadeau’ gebruiksklaar is, moet Cor de handen uit de mouwen steken. Aan de carrosserie hoeft niks te gebeuren, zelfs het vermaledijde achterspatbord is vervangen. Maar de auto is verre van origineel, en ook technisch blijkt het nodige mis te zijn. “Er lag een gereviseerde motor in, maar die was niet van het juiste type. Een origineel GT-blok herken je onder meer aan de speciale codering en de aangepaste steun voor de wisselstroom­dynamo, maar die zaten er niet op. Ook de overdrive was niet in orde, die heb ik opnieuw moeten laten reviseren, net als de achteras.

Peperdure GT-spiegels

Het heeft wel even geduurd voordat ik een echt GT-blok had gevonden. Het zag er niet verkeerd uit, maar voor de zekerheid heb ik het gereviseerd. Dat geldt trouwens voor zo’n beetje alle techniek. Het remsysteem is volledig vernieuwd, de wiellagers, de veren en de fusees zijn vervangen, evenals de schokdempers en het stuurhuis. Naar de originele GT-spiegels heb ik lang moeten zoeken en ze waren ook nog eens peperduur. Waar ik ongelooflijk blij mee ben, is het originele extra zekeringenkaartje. Dat heb ik via een Zweedse internetsite op de kop getikt – voor eigenlijk veel te veel geld, maar er is ­niemand anders die zoiets nog heeft”, voegt hij er glunderend aan toe.

De overdrive is zo subtiel als een Zweedse houthakker met een maandagochtendkater.

“Een ander hoofdpijndossier waren de extra lampen. Origineel is de ene een breedstraler en de ander een verstraler – ook bijna niet te vinden en daardoor erg aan de prijs.” De grootste uitdagingen tijdens de restauratie zijn de elektrische installatie en het schuifdak. Maar ook die worden geklaard. Voor de elektra krijgt Cor hulp van een bevriende klassiekerspecialist in Hoogersmilde en een vervangend schuifdakframe duikelt hij op in het clubcircuit.

‘Niet zo hard!’

Tegenwoordig is de 123 GT de zondagse auto van Cor en Steffie en bij nattigheid of pekel blijft hij binnen. Ooit was dat heel anders. “Vroeger gingen we er regelmatig mee op wintersportvakantie. Vaak samen met vrienden, die een Volvo 144 hadden. Hun zoon vond het leuk om met ons mee te rijden, maar als ik zijn vader op de autobahn inhaalde, piepte hij: ‘Niet zo hard, oom Cor!’”
Tijdens een demonstratierit toont Cor ­dat-ie nog steeds van doorrijden houdt. “Toen het nog mocht, reed ik er gewoon 130 mee, hoor. Daar kan-ie prima tegen.”

Op de passagiersstoel genieten we mee van de verrassend soepele viercilinder. De motor loopt geweldig mooi en de auto kan goed met het verkeer meekomen. Dat de 123 GT ‘bestemd is voor een ultrasportief publiek’, zoals Volvo in 1967 aangeeft, is daarentegen maar moeilijk voor te stellen. Het verdient aanbeveling om bij het inschakelen van de overdrive de koppeling in te trappen, anders is het mechanisme zo subtiel als een Zweedse houthakker met een maandagochtendkater. Ook het onderstel is van de straffe soort. Dat is te danken aan de extra sportieve veren, de Bilstein-schokdempers en dikkere stabilisatorstang . En doordat je meer óp dan ín de stoelen zit, biedt een rit over een klinkerweg een vrij spartaanse ervaring. Het doet niks af aan de charme van de sympathieke, degelijke Zweed, waarvan het lijnenspel en het mooie interieur nooit gaan vervelen, hoe lang je er ook naar kijkt. Doe dat ook maar niet: voor je het weet, ben je voor eeuwig verliefd …