Door de hoge leeftijd is de Lancia Flaminia Berlina een zeldzame verschijning. Het feit dat er meer coupés dan sedans zijn gebouwd, werkt ook al niet mee. Wij gaan een blokje om met de vriendelijke oude dame.
In de jaren zestig sprak in de Lancia-fabriek niemand over vernieuwing. De Flaminia was al sinds 1957 in productie en zou dat tot 1970 blijven. Veertien jaar lang dezelfde auto. Om dat in verhouding te zien: toen de Opel Admiral A in 1964 zijn debuut maakte, werd de Flaminia Berlina al zeven jaar lang gebouwd. En toen Opel in 1969 de Admiral B presenteerde, rolde de grote Lancia in Borgo San Paolo nog onveranderd van de band.
Elke Flaminia werd met de hand gebouwd. Een tijdrovend proces dat destijds alleen nog door Rolls-Royce, Bentley en een handjevol andere specialistische autobouwers werd toegepast. De Flaminia was de grootste en de meest luxueuze sedan in heel Italië en verdiende zoveel tijd en aandacht. Door zijn enorme afmetingen was het eigenlijk een limousine, met een chauffeur voorin en een filmster, politicus of ceo op de brede achterbank. De prijs was er ook naar: 3 miljoen lire moest Lancia kosten. Maar weinig huishoudpotjes konden dit leien. Voor hetzelfde geld kocht een gezin immers drie heel mooie Fiats Millecento.
Vooruitstrevend design
Het door Pinin Farina getekende ontwerp was eind jaren vijftig oogverblindend, uniek en vooruitstrevend. Toen de Flaminia verscheen, had Mercedes nog maar net afscheid genomen van de modellen met treeplanken. De Flaminia had een enorme invloed op de vormtaal van Farina, want de Fiat 1800, de Peugeot 404 en daarna nog een aantal Engelse en Japanse modellen, waren met hun grote trapeziumvormige grille en elegante staartvinnetjes sterk verwant aan de grote Lancia.
De mensen wilden gezien worden in de prachtige Flaminia. De markante regisseur Fredrico Fellini liet zich graag rondrijden in de statige Lancia. De Flaminia werd ook ingezet voor staatsbezoeken. Toen de jonge Koningin Elizabeth II in 1960 aankondigde Italië te bezoeken, bouwde Pinin Farina vier 5,46 meter lange ‘Presidenziale’-modellen. De wielbasis werd verlengd met een halve meter, tot 335 centimeter. Hieraan danken de vier speciale auto’s hun officiële benaming: Flaminia 335. De koninklijke bezetting op de achterbank zat dakloos en indien nodig diende een uitvouwbaar cabriodak als bescherming. De Flaminia heeft ook de Paus gechauffeerd, al was de animo van het Vaticaan deels te verklaren door het feit dat de Heilige Stoel financiële belangen deelde met Lancia-baas Carlo Pesenti.
Pinin Farina, Touring en Zagato
Met de rijke clientèle deed Lancia er goed aan om het interieur aan te kleden met dure, hoogwaardige materialen. Fraai leer voor de accenten, hoogglanzend aluminium en glimmende houtdelen maakten het plaatje af. Lancia combineerde statigheid, sportiviteit en individualiteit op een manier die aansloeg. Op van basis van de Flaminia verscheen niet alleen een coupé-versie, maar ook een verscheidenheid aan beeldschone coupés en cabriolets van Pinin Farina, Touring en Zagato. De creaties liepen uiteen van een opvallende 2+2-zitter om mee over de boulevard te cruisen, tot de lichtgewicht Super Sport met een topsnelheid van 210 km/h.
Deze verleidelijke alternatieven zorgden ervoor dat de zespersoons sedan langzaam naar de achtergrond werd verdreven. In veertien productiejaren werden minder dan vierduizend exemplaren van de Berlina verkocht, terwijl er meer dan vijfduizend coupés aan de man werden gebracht. Vandaag de dag is de coupé nog altijd populairder dan de enorme limousine en lopen de prijzen in extreme gevallen op naar honderdduizend euro. De Berlina waarmee wij op pad zijn, is in een bijna perfecte originele staat en kost ook een lieve duit. Het model is zeldzaam en verschijnt maar zelden op de markt. Dat maakt ons alleen maar gretiger om met dit gekoesterde exemplaar te rijden.
Lichtmetalen zescilinder
De motor start na een paar omwentelingen met een luide brul. Terwijl 7,3 liter olie en 10 liter koelwater op bedrijfstemperatuur worden gebracht, kucht de Solex-carburateur de winter uit de buizen. Het mag dan koud zijn, de statige dame heeft een humeur als een zonnetje. De motor brengt de anderhalf ton zware dame soepel in beweging. We geven wat gas bij en in het middengebied van de toeren houden we het moderne verkeer moeiteloos bij. Lancia was een pionier en een expert op het gebied van lichtmetalen V6-motoren en had het gieten van aluminium al in de jaren vijftig in de vingers. Voor de vanaf 1963 gebouwde derde generatie van de Flaminia werden de cilinders opgeboord, waarmee het slagvolume groeide van 2,5 naar 2,8 liter. Het motorvermogen was afhankelijk van de carburateur: 129 pk voor de Berlina en tot 150 pk voor de coupé.
Het vermogen wordt vanaf de motor via de cardanas naar de gesynchroniseerde vierbak gestuurd, die als een transaxle tegen het differentieel is geplaatst. Wisselen van versnelling doe je met het iele stangetje aan de stuurkolom. Ondanks de grote afstand tussen de hendel en de tandwielen, schakelt de bak verrassend precies. Het onderstel voelt opvallend modern aan en reageert direct. De De Dion-achteras met bladveren houdt de grote Lancia goed in het spoor en voorkomt dat de carrosserie in bochten al te veel gaat overhellen. Zo kan het dat de vriendelijke dame toch zeer lichtvoetig en precies de bocht door gaat. Op een slecht, golvend wegdek smoort oma-Lancia zeeziekte in de kiem. De remmen zijn na vijftig jaar nog voortreffelijk. Het hydraulisch bekrachtigde, gescheiden remsysteem beschikt over schijven rondom, die aan de achterzijde tegen het differentieel geplaatst zijn.
Na zo’n positieve kennismaking begrijpen we waarom klassiekerliefhebbers zo passioneel over oude Lancia-modellen praten. De Flaminia overtreft onze allerhoogste verwachtingen en doet dat in stijl.
Classic Cars #33
In deze editie: Citroën 2CV, Citroën Méhari, Oldsmobile Toronado, Alfa Romeo 75, Mercedes 190, BMW 325iX (E46), Audi 80, Fiat 2300 Coupé, Mercedes 250 CE, Rover P6 3500, Lancia Aurelia, Lancia Thesis, Ferrari 288 GTO en Volkswagen Type 3.
